در این مقاله سعی میکنیم شما را با مواد شیمیایی خطرناک در آزمایشگاه و انواع مواد شیمیایی خطرناک آشنا کنیم .تقریبا تمام کسانی که در حوضه مواد شیمیایی کار میکنند باید خطرات مواد مختلف شیمیایی را بدانند و از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک پرهیز کنند به همین دلیل است که آشنایی با مواد شیمیایی خطرناک امری بسیار ضروری و مهم میباشد و دوری از مواد شیمیایی خطرناک باعث میشود ایمینی در محیط کار بسیار افزایش یابد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله را به طور دقیق مطالعه فرمایید.
مواد شیمیایی خطرناک
به موادی که برای انسان و محیط زیست زیانبار میباشند، مواد شیمیایی خطرناک میگویند. این مواد براساس خصوصیات شیمیایی به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که می تواند به افزایش آگاهی و رعایت ایمنی در کار با آنها کمک کند. در ادامه مقاله به بررسی انواع این مواد و طبقه بندی آنها پرداخته شده است.
طبقه بندی مواد شیمیایی خطرناک
مواد شیمیایی خطرناک به افراد، تجهیزات و محیط آسیب وارد می کنند. طبقه بندی این مواد در اغلب کشورها بر اساس سیستم ملل متحد United Nations (UN) است. این طبقه بندی خصوصیات خطرناک هرکدام از مواد را مشخص میکند تا پیشگیریهای لازم به عمل آید و در صورت وقوع حادثه بتوان اقدامات سریع و کافی را برای جلوگیری از بروز خسارت انجام داد.
در این سیستم، مواد شیمیایی خطرناک به 9 کلاس مشخص طبقه بندی میشوند و برای هرکدام از کلاسها زیرکلاس ها یا به عبارتی ساب کلاسهایی را در نیز نظر میگیرد. کلاسها با شماره های تک رقمی از 1 تا 9 و زیر کلاسها با شماره های دورقمی نشان داده می شوند که رقم اول نشان دهنده کلاس و رقم دوم نشان دهنده زیرکلاس است. برای آگاهی از شرایط نگهداری مواد شیمیایی در آزمایشگاه از مقاله آن دیدن کنید.
خطرات مربوط به هر دسته از مواد شیمیایی خطرناک در داخل لوزی مشخص میشوند و اگر علاوه بر خطرات اصلی، خطر دیگری نیز داشته باشند، در لوزیهای کوچکی کنار شکل اصلی نشان داده میشوند.
مواد منفجره
مواد با قابلیت انفجار به موارد زیر طبقه بندی می شوند (زیرکلاسها):
- مواد منفجره با خطر انفجار مهیب، مانند برخی از مهمات، سلاح های جنگی، مینها و تی ان تی (TNT)
- مواد منفجره با خطر پرتاب شدن و بدون انفجار مهیب
- مواد منفجره با خطر آتش سوزی حجیم، مانند برخی از مهمات غیراصلی یا اصطلاحاً مشقی و نیتروسلولز با قدرتی بیشتر از باروت
- مواد منفجره بدون انفجار مهیب
- مواد منفجره با حساسیت کم انفجار
- مواد منفجره با حساسیت بسیار کم انفجار
گازهای قابل اشتعال
گازهای قابل اشتعال به موارد زیر طبقه بندی می شوند:
- گازهای قابل اشتعال در صورت ترکیب نسبت معینی از آنها با هوا
- گازهای غیر قابل اشتعال و غیرسمی، مانند دی اکسید کربن، نئون، آتش خاموش کنها و نیتروژن مایع (که معمولا لوزی سبزرنگ دارند)
- گازهای سمی، مانند اسپری های سمی و یا گاز اشک آور
مایعات قابل اشتعال
مایعات قابل اشتعال به موارد زیر طبقه بندی می شوند:
- مایعات با قابلیت اشتعال زیاد را شامل می شود. مایعاتی که نقطه اشتعال بخارهای آن ها 60 درجه سانتی گراد به پایین باشد، الکلها و رنگهای قابل اشتعال، از این جمله هستند.
- مایعات با قابلیت اشتعال بسیار زیاد، مانند بنزین و استون که نقطه اشتعال کمتر از 10 درجه سانتی گراد دارند.
- مایعات با نقطه اشتعال 10 تا 92 درجه سانتی گراد در این دسته قرار می گیرند. (نقطه اشتعال به پایین ترین دمایی است، که در آن نقطه از ماده بخاری قابل احتراق ساطع می شود)
جامدات قابل اشتعال
جامدات قابل اشتعال به موارد زیر طبقه بندی می شوند:
- جامدات قابل اشتعال هستند که در مجاورت یک عامل یا در اثر اصطکاک به راحتی آتش می گیرند. مانند کبریت، گوگرد و سلولوئید از این دسته هستند.
- جامدات با قابلیت احتراق خود به خودی هستند که به خودی خود و یا در مجاورت هوای گرم امکان اشتعال دارند. مانند فسفر زرد یا سفید و منیزیم دیاموند در این کلاس قرار می گیرند.
- جامدات خطرناک در حالت مرطوب هستند که در مجاورت آب آتش می گیرند و یا از خود گازهای قابل اشتعال ساطع می کنند. مواردی مانند کاربید کلسیم، سدیم و پتاسیم از جمله این جامدات هستند.
مواد اکسیدکننده
مواد اکسیدکننده به موارد زیر طبقه بندی می شوند:
- مواد اکسیدکننده هستند که به راحتی از خود اکسیژن آزاد کرده و باعث می شوند مواد به راحتی آتش بگیرند. مانند کلرات کلسیم و سفیدکننده ها که در این دسته قرار می گیرند.
- مواد پراکسیدهای آلی هستند که با شعله ای خارجی به راحتی آتش گرفته و بسیار سریع به سوختن خود ادامه می دهند. هاردنر (سفت کننده) در کیتهای تعمیر فایبرگلاس از این جمله مواد هستند.
مواد سمی و عفونت زا
مواد سمی و عفونت زا در صورت بلع، استنشاق یا از طریق تماس ممکن است به آسیبهای جدی و یا حتی مرگ منجر شوند.
این مواد خود به زیرکلاس های زیر طبقه بندی می شوند:
- مایعات و جامدات سمی هستند. مانند ترکیبات سیانیدها و آرسنیک در این دسته جای می گیرند.
- مواد عفونی را شامل می شود. این مواد یا به خودی خود عفونت زا هستند و یا نظیر واکسنها و نمونههای پاتولوژی باکتری ها، ویروس ها و قارچهایی دارند که منجر به عفونت می شوند.
مواد رادیواکتیو
این دسته دارای زیر کلاس نمیباشد. به موادی که بدون بمباران الکترونی و تاباندن نور از خود نور منتشر می کنند مواد رادیواکتیو می گویند.
افرادی که به طور طولانی مدت در ارتباط با مقدار زیادی از تشعشعات رادیواکتیو باشند، دچار سندروم تشعشع حاد همراه با زخم پوستی، حالت تهوع، اسهال و در موارد شدیدتر به کما رفتن، خواهند شد.
کلاس مواد خورنده
کلاس مواد خورنده نیز دارای زیرکلاس نمیباشد. مواد خورنده در حین تماس با بافتهای زنده و یا مواد و وسایل به آنها آسیب می زنند. این مواد می توانند در سه حالت جامد، مایع و یا گاز باشند.
اثر مواد خورنده بر محیط اطراف می تواند به صورت آنی در عرض چند دقیقه مانند ریختن اسیدکلریدریک بر روی پوست بدن و یا به آرامی و طی چند روز مانند زنگ زدگی آهن در یک پل اتفاق بیفتد.
کلاس مواد متفرقه
مواد متفرقه ای که در دیگر کلاسها قرار نمی گیرند و خطرناک هستند، در این دسته قرار میگیرند مانند مواد مغناطیسی.
نتیجه گیری
شناخت انواع مواد شیمیایی خطرناک به ما کمک های فراوانی میکند تا در مواقعی که مشکل به سراغ ما می آید با شناخت نوع آن خطر و شناخت طبقه بندی مواد شیمیایی خطرناک با آن مشکل روبرو شویم و به راحتی از آن مشکل به سلامت عبور کنیم
اگر به دنبال خرید مواد شیمیایی آزمایشگاهی با بهترین قیمت ها در مقادیر مختلف هستید میتوانید با همکاران ما در بخش فروش تماس حاصل نمایید .همچنین شرکت میناتجهیزآریا یکی از بزرگترین فروشندگان در زمینه فروش مواد شیمیایی مرک نیز میباشد که میتوانید با اطمینان خاطر محصول خود را خریداری کنید تنها کافی است با مشاورین ما در ارتباط باشید.
4 نظر در “مواد شیمیایی خطرناک در آزمایشگاه”
ممنون از مقاله کاربردی که ارائه کردید ولی اگه امکانش هست طبقه بندی مواد شیمیایی را کامل تر بنویسید
سلام روزتون بخیر ما در اپدیت جدید مقاله شرایط نگهداری مواد شیمیایی در آزمایشگاه در مورد طبقه بندی مواد شیمیایی صحبت کردیم به اون مقاله مراجعه کنید خیلی ممنون