شماره واتساپ: فتالیک انیدرید چیست ؟
فتالیک انیدرید به انگلیسی Phthalic Anhydride ،،یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول شیمیایی C8H4O3 است که در صنعت کاربردهای گسترده‌ای دارد.
این ماده از اکسیداسیون نفتالن یا اورتوزایلن در حضور کاتالیزورها تولید می‌شود و به شکل یک جامد کریستالی سفیدرنگ و جامد است که به راحتی در آب حل نمی‌شود، اما در الکل و حلال‌های آلی مانند بنزن محلول است.
فتالیک انیدرید به دلیل وجود گروه انیدرید، قابلیت واکنش‌پذیری بالایی دارد و در واکنش‌های استریفیکاسیون، آمین‌دار کردن و آب‌پوشی شرکت می‌کند. با آب واکنش می‌دهد و فتالیک اسید تولید می‌کند. این واکنش به ویژه در تولید رزین‌ها و پلیمرها اهمیت دارد
خصوصیات فتالیک انیدرید
فرمول مولکولی : C8H4O3
جرم مولی : 148.1 g/mol
شکل ظاهری : white flakes
چگالی : 1.53 g/cm3 solid
دمای ذوب : ۱۳۱ °C
دمای جوش : ۲۹۵ °C subl.
انحلال‌پذیری در آب : 0.62 g/100g (20—25 °C);
19.0 g/100g (100 °C);
reacts slowly
کاربردهای فتالیک انیدرید
یکی از کاربردهای اصلی فتالیک انیدرید در تولید رزین‌های پلی استری است که برای ساخت رنگ‌ها، لاک‌ها، و پوشش‌های سطحی به کار می‌رود.
فتالیک انیدرید در تهیه نرم‌کننده‌ها و افزودنی‌های پلاستیکی (Plasticizers) کاربرد دارد که به مواد پلاستیکی مانند PVC انعطاف‌پذیری می‌بخشند.
این ماده به عنوان یک پیش‌ماده در ساخت رنگدانه‌های آلی (مانند رنگ‌های فتالوسیانین) استفاده می‌شود.
فتالیک انیدرید به عنوان یک ماده خام در تولید برخی از ترکیبات دارویی و عطرها نیز به کار می‌رود.
روشهای تولید فتالیک انیدرید
تولید فتالیک انیدرید به طور عمده از دو ماده اولیه نفتالن و اورتوزایلن انجام می‌شود. این فرآیند شامل اکسیداسیون کاتالیزوری یکی از این مواد اولیه در حضور هوا است.
۱. تولید فتالیک انیدرید از نفتالن
در این روش، نفتالن از طریق اکسیداسیون در یک واکنش‌گر بستر سیال با استفاده از هوا و یک کاتالیزور مانند اکسید وانادیم و اکسید مولیبدن، به فتالیک انیدرید تبدیل می‌شود.
۲. تولید از اورتوزایلن
امروزه این روش به دلیل راندمان و صرفه اقتصادی بالاتر، رایج‌تر شده است.
ملاحظات ایمنی
فتالیک انیدرید می‌تواند برای پوست و دستگاه تنفسی تحریک‌کننده باشد و در معرض طولانی‌مدت ممکن است موجب حساسیت شود. به همین دلیل در حین کار با این ماده باید از وسایل محافظتی مانند ماسک و دستکش استفاده شود.
